Energietop voor lokale bestuurders moet vliegwiel verder op gang brengen
De gemeenten Apeldoorn, Urk, Leusden, Landgraaf en Kaag en Braassem beginnen een wedstrijd wie zoveel mogelijk vierkante meter zonnepanelen op daken van openbare gebouwen heeft liggen.
Het is een van de uitkomsten van de ‘Energietop voor lokale bestuurders’ die op maandag 19 januari door VNG werd georganiseerd.
Circulaire economie Gemeenten staan in het centrum van de belangstelling bij de vormgeving van een nieuwe economie, constateert Herman Wijffels. De bevlogen voormalige RABO-topman neemt tegenwoordig als pensionado tal van veranderingen waar. ‘De oude lineaire denkwijze heeft afgedaan’, hield hij zijn gehoor van honderd bestuurders voor op de Energietop van VNG in Den Haag. ‘Gevraagd wordt een circulaire economie, met meer ruimte voor de burger en een andere stijl van besturen.’
Burger wordt prosument Een nieuwe organisatie van energievoorziening toont de aanstaande omslag het beste, aldus Wijffels. ‘Kijk naar de honderden energiecoöperaties in Nederland. Ze zijn een voorloper van nieuwe emancipatie die overal ter wereld plaats gaat vinden: Do it yourself en do it together. De grote instituties schieten tekort. De burger wordt een prosument, niet alleen louter consument maar ook producent.’
Meer werk Gemeenten zijn de bemiddelaar op het nieuwe speelveld waar de burgers, bedrijven en maatschappelijke organisaties elkaar ontmoeten. En er kan geld worden verdiend. Wijffels: ‘In mijn gemeente Utrechtse Heuvelrug maakt het streven om energieneutraal te worden investeringen tot 40 miljoen euro per jaar mogelijk. Geld dat anders wordt onttrokken door energiemaatschappijen. Lokale ondernemers profiteren, het leidt tot meer werk voor laaggeschoolden.’
Ambities De Energietop van 19 januari moet een vliegwiel vormen waarbij een groot aantal vooruitstrevende gemeenten hun ambities en kennis ter beschikking stelt aan anderen. Op tal van terrein maken bestuurders afspraken. Apeldoorn timmert aan de weg om meer zonnepanelen op openbare gebouwen te bewerkstelligen en sleurt gemeenten als Urk, Landgraaf en Leusden mee.
20 procent besparing Er worden businesscases verzameld waarbij LED-verlichting, dimmen en schakelen op lantaarnpalen en andere openbare verlichting zoals stoplichten laten zien dat 20 procent energiebesparing mogelijk is. Onder aanvoering van wethouder Lot van Hooijdonk van de gemeente Utrecht gaan de vier grote steden na in hoeverre meer energie kan worden bespaard in maatschappelijk vastgoed. De gemeente Haarlem gaat onder aanvoering van wethouder Cora-Yfke Sikkema een vliegende brigade vormen om andere steden voor te lichten over de verduurzaming van bestaande scholen. Wethouder Frits Rorink in Deventer wil een met zes andere gemeenten een kopgroep vormen om energiebesparing in huurwoningen, blok voor blok, betaalbaar door te voeren.
Van elkaar leren Minister Stef Blok van Wonen meent dat meer mensen bij energiebesparing kunnen worden betrokken door ze te wijzen op de besparing in euro’s en de toename van comfort in de woning. Al deze maatregelen moeten het SER-Energieakkoord van 2013 mogelijk maken. Daarin spraken veertig partijen onder meer af om jaarlijks 1,5 procent energie te besparen, de hernieuwbare energieopwekking te doen stijgen van 4 procent nu tot 14 procent in 2020 en 16 procent in 2023. Een commissie onder leiding van Ed Nijpels ziet toe op naleving van het Energieakkoord. ‘Gemeenten kunnen veel van elkaar leren’, concludeerde hij op de VNG-Energietop. ‘Ik houd u aan de afspraken op de vervolgtop op 8 oktober.’